Avrupa’da Genetik Mutasyonla Yayılan Kanser Krizi
Avrupa’da nadir görülen bir genetik mutasyon, onlarca çocuğa yayılarak ciddi bir sağlık krizine yol açtı. 2008-2015 yılları arasında doğan çocukları etkileyen vakada, aynı sperm donöründen doğan 67 çocuktan en az 10’unda kanser teşhisi konuldu.
Vakalar, nadir bir genetik mutasyon taşıyan donörün spermlerinin çok sayıda ülkede kullanılması sonucunda ortaya çıktı. Uzmanlar, aynı donörden alınan sperm örneklerinin uluslararası düzeyde geniş çapta kullanılmasının ciddi tıbbi, psikolojik ve etik sonuçlar doğurabileceği konusunda uyarılarda bulunmuştu.
Varyant, İki Ayrı Ailede Kanser Belirtileriyle Ortaya Çıktı
Olayın ilk belirtileri, farklı ülkelerde yaşayan iki ailenin çocuklarında nadir ve agresif kanser türlerinin ortaya çıkmasıyla dikkat çekti. Yapılan araştırmalar sonucunda, vakaların ortak bir sperm donörüne dayandığı belirlendi.
Avrupa Sperm Bankası, çocuklarda görülen mutasyonun TP53 genindeki bir varyant olduğunu doğruladı. Bu varyant, kansere yol açabilen ve Li-Fraumeni sendromu olarak bilinen kalıtsal bir kanser sendromuyla ilişkilendiriliyor. Donörün bağışını yaptığı dönemde bu risk bilinmiyordu ve tespiti mümkün değildi.
“Genetik Yayılımın Boyutu Olağandışı”
Fransa’nın Rouen Üniversitesi Hastanesi’nden biyolog Dr. Edwige Kasper, konuyu Avrupa İnsan Genetiği Derneği’nin Milano’daki toplantısında gündeme getirdi. Kasper, bir donörün kaç çocuğa sahip olabileceğine dair net sınırların belirlenmesi gerektiğini vurgulayarak, “Her bireyin 75 çocuğu olmamalı. Bu, genetik bir varyantın olağanüstü ölçekte yayılmasıdır” şeklinde konuştu.
Kasper’in laboratuvarı, varyantı detaylı bir şekilde inceledi ve mutasyonun kansere yol açma olasılığının yüksek olduğunu belirledi. Uzmanlar, risk altındaki çocukların genetik danışmanlık hizmeti almasının kritik önem taşıdığını vurguladı.
Sekiz Ülkede Ortak Araştırma, 10 Kanser Vakasını Ortaya Çıkardı
Avrupa genelinde farklı genetik ve pediatri merkezlerinin yaptığı eş zamanlı çalışmalarda, sekiz ülkeden 46 aileden toplam 67 çocuk incelendi. Bu çocuklardan 23’ünde TP53 varyantı tespit edilirken, 10’una ciddi kanser türleri teşhisi konuldu.
Uzmanlar, mutasyon taşıyan çocukların düzenli olarak tüm vücut ve beyin MR’larıyla takip edilmesi gerektiğini, ayrıca yetişkinlik döneminde meme ve karın ultrasonlarıyla izlenmelerinin önemli olduğunu belirtiyor.
Donör Sınırı Tartışması Yeniden Alevlendi
Avrupa Sperm Bankası, donör başına en fazla 75 aile sınırı koyduklarını açıkladı ve tüm kliniklerin bilgilendirildiğini belirtti. Ancak yaşananlar, bu politikaların yeterliliğini sorgulayan yeni tartışmaları gündeme getirdi. Donörün sperm örneklerinin farklı kliniklerde kullanılmasıyla sınırların dolaylı yoldan aşılmış olabileceği düşünülüyor.
Bu çarpıcı gelişme, genetik taramaların kapsamı, donör politikaları ve uluslararası doğurganlık uygulamalarının daha sıkı denetlenmesi gerektiğini vurguluyor.